ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Αναπληρωτής Διευθυντής 251 Γενικό Νοσοκομείο Αεροπορίας / Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών / Μετεκπαιδευθείς εις Royal Brompton Hospital / Imperial College University, St Thomas Hospital, London, UK / Μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Αλλεργιολογίας και Kλινικής Ανοσολογίας / Επιστημονικός συνεργάτης του Δ.Θ.Κ.Α.Υγεία

Ιατρείο: Αγίου Τρύφωνος 3 & Γούναρη 41, Άνω Γλυφάδα 

ΑΛΛΕΡΓΙΚΟ ΒΡΟΓΧΙΚΟ ΑΣΘΜΑ: ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Tο βρογχικό άσθμα είναι χρόνια νόσος των πνευμόνων, που χαρακτηρίζεται από μόνιμη φλεγμονή των αεραγωγών και εκδηλώνεται κυρίως με ξηρό βήχα, συχνότερα το πρωί ή μετά από έντονη σωματική άσκηση. Εκτός από τον βήχα μπορεί να εκδηλωθεί και με άλλα συμπτώματα, όπως είναι η δύσπνοια, ο συριγμός (σφύριγμα) ή το «βράσιμο» στο στήθος, καθώς και η αδυναμία ύπνου το βράδυ λόγω δύσπνοιας ή βήχα.

Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, το βρογχικό άσθμα οφείλεται σε κάποιο αλλεργιογόνο, όπως για παράδειγμα η γύρη, οι μύκητες, τα ακάρεα οικιακής σκόνης και τα επιθήλια κατοικίδιων, οπότε μιλάμε για αλλεργικό βρογχικό άσθμα.

Επιδείνωση του άσθματος συνήθως έχουμε όταν:

  • Ένα ή περισσότερα αλλεργιογόνα επιδρούν στο σώμα, κατά τη διάρκεια συγκεκριμένων περιόδων μέσα στον χρόνο.
  • Υπάρχει έξαρση ιογενών λοιμώξεων, κυρίως το φθινόπωρο και τον χειμώνα.
  • Υπάρχει παρουσία διαφόρων παραγόντων όπως το τσιγάρο, οι οσμές από χημικά και απορρυπαντικά, η έντονη ζέστη, το κρύο, η υγρασία και οι απότομες μεταβολές τους, καθώς και σε αρκετές περιπτώσεις η σωματική άσκηση.

Συμπτωματολογία

Τα συμπτώματα του άσθματος ενδέχεται να είναι σχετικά ήπια και περιστασιακά (ανά 3-4 ημέρες) ή και αρκετά έντονα (δύσπνοια, βήχας), σε καθημερινή βάση, με συχνές αφυπνίσεις μέσα στη νύχτα.

Κατά την αιχμή μιας αλλεργικής περιόδου ή όταν βρίσκονται σε έξαρση ιογενείς λοιμώξεις, τα συμπτώματα εκδηλώνονται αιφνίδια, με τη μορφή ασθματικής κρίσης.

Το ποσοστό εκδήλωσης βρογχικού άσθματος στην παιδική ηλικία κυμαίνεται από 8% - 15% και είναι πιο συχνό στα αγόρια. Συνήθως εκδηλώνεται με ευερεθιστότητα, απώλεια όρεξης για φαγητό, ταχύπνοια και συχνές αφυπνίσεις στη διάρκεια της νύχτας. Τις περισσότερες φορές η πρώτη ένδειξη είναι μία ήπια ρινίτιδα με μπούκωμα και καταρροή, ωστόσο τις επόμενες μέρες αυτό καταλήγει σε ασθματική κρίση.  

Βάσει των στατιστικών, το 35% - 50% των παιδιών στην εφηβεία σταματούν να εκδηλώνουν συμπτώματα άσθματος.

Στους εφήβους και τους ενήλικες τα συμπτώματα του άσθματος δεν είναι τόσο ήπια όσα στα μικρά παιδιά. Η δύσπνοια και η γρήγορη κόπωση είναι πολύ πιο έντονα, ενώ και η επίδραση των φαρμάκων που λαμβάνονται δεν είναι επαρκής.

Στις πολύ σοβαρές κρίσεις, ο ασθενής δεν μπορεί να ξαπλώσει λόγω δύσπνοιας, «λαχανιάζει» ακόμα και όταν δεν βρίσκεται σε κίνηση, έχει ταχύπνοια και μπορεί να πέσει ακόμα και σε λήθαργο.

 

Αντιμετώπιση αλλεργικού βρογχικού άσθματος

Το αλλεργικό βρογχικό άσθμα, όπως και όλες οι αλλεργικές παθήσεις του αναπνευστικού, συνήθως αντιμετωπίζεται εντοπίζοντας και αποφεύγοντας (αν είναι εφικτό) το υπεύθυνο αλλεργιογόνο και στη συνέχεια, επιλέγοντας την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή ή καταφεύγοντας στην ανοσοθεραπεία ή θεραπεία απευαισθητοποίησης.

Επί της ουσίας, τα αλλεργιογόνα μπορούμε να τα αποφύγουμε μόνο όταν μιλάμε για αλλεργία στα επιθήλια ζώων. Στις περιπτώσεις αλλεργίας στα ακάρεα σκόνης ή στη γύρη, η αποφυγή είναι από δύσκολη έως αδύνατη. Όσον αφορά στα ακάρεα, βέβαια, υπάρχουν κάποιοι τρόποι να μειωθούν, όπως ο καλός καθαρισμού του χώρου, τα ειδικά καλύμματα, η αφαίρεση χαλιών, η χρήση ειδικών σπρέι κ.ά. Στην περίπτωση της γύρης η αποφυγή δεν είναι εφικτή, λόγω του αέρα που μεταφέρει τη γύρη παντού, με αποτέλεσμα ο ασθενής να μην μπορεί να προφυλαχθεί.

Η φαρμακευτική αγωγή περιλαμβάνει διάφορες κατηγορίες φαρμάκων, όπως εισπνεόμενα βρογχοδιαταλτικά βραχείας ή μακράς δράσης για την άμεση αντιμετώπιση της δύσπνοιας, εισπνεόμενα κορτιζονούχα, αντιλευκοτριενικά, αντιχολινεργικά, κ.ά για τον έλεγχο της φλεγμονής,

Το αλλεργικό βρογχικό άσθμα, καθώς πρόκειται για χρόνιο νόσημα, απαιτεί τακτική παρακολούθηση από αλλεργιολόγο, ξεκάθαρο θεραπευτικό πρόγραμμα, αυστηρές οδηγίες χρήσης και δοσολογίας των φαρμάκων, οπωσδήποτε προληπτικά μέτρα για τις αιφνίδιες κρίσεις άσθματος καθώς και καταγραφή των συμπτωμάτων από τον ίδιο τον ασθενή.

Η ανοσοθεραπεία ή θεραπεία απευαισθητοποιήσεως (εμβόλια έναντι αλλεργιογόνων) ενδείκνυται για περιπτώσεις αλλεργικής ρινίτιδας, αλλεργικού βρογχικού άσθματος και αλλεργίας στα τσιμπήματα σφήκας και μέλισσας. Τα φάρμακα μπορούν να βοηθήσουν στον έλεγχο της συμπτωματολογίας, όμως δεν «θεραπεύουν» οριστικά την πάθηση. Η αλλεργία παραμένει, επομένως, αν ο ασθενής σταματήσει τα φάρμακα, τα συμπτώματα θα επανεμφανιστούν.

Με την ανοσοθεραπεία, από την άλλη πλευρά, επιδιώκεται η μόνιμη αντιμετώπιση του άσθματος. Για τη θεραπεία επιλέγονται ασθενείς με λίγες ευαισθησίες ή ευαισθησία σ’ ένα μόνο αλλεργιογόνο, γιατί όσο περισσότερα είναι τα θετικά αλλεργιογόνα τόσο περιορίζεται η αποτελεσματικότητα της ανοσοθεραπείας. Η ανοσοθεραπεία διαρκεί από τρία έως πέντε χρόνια και τα αλλεργιογόνα εκχυλίσματα λαμβάνονται είτε υποδορίως με μικρές ενέσεις, είτε ως υπογλώσσιες σταγόνες. Η ανοσοθεραπεία πραγματοποιείται με εκχυλίσματα γύρεων και κάποιων μυκήτων, ακάρεων οικιακής σκόνης καθώς και συγκεκριμένων κατοικίδιων (γάτας και σκύλου, οι οποίοι άλλωστε είναι και οι συνηθέστεροι αλλεργιογόνοι παράγοντες.

 

Στο πολύ  σοβαρό ανθεκτικό αλλεργικό άσθμα υπάρχουν τέλος οι επιλογές της ομαλιζουμάμπης, μεπολιζουμάμπης ενώ αναμένεται το επόμενο έτος στη χώρα μας και η μπενραλιζουμάμπη, μονοκλωνικά αντισώματα τα οποία δεσμεύουν κύριους παράγοντες της αλλεργικής φλεγμονής. Είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά  αρκεί να χρησιμοποιηθούν στις κατάλληλες περιπτώσεις.

 

Footer logos 1
Footer logos 2
Footer logos 3